Witamina E – występowanie, właściwości

Witamina E bardzo często określana jest mianem witaminy młodości. Wszystko głównie ze względu na jej silne działanie przeciwutleniające, które pozwala zachować skórze i włosom doskonałą kondycję. Jednak ta substancja jest niezwykle ważna nie tylko dla pięknego wyglądu, lecz także dla właściwego funkcjonowania całego organizmu. Dowiedz się więcej o tym składniku diety i dowiedz się, gdzie występuje witamina E!

Witamina E – działanie

Rolą witaminy E w organizmie jest przede wszystkim wspomniana już ochrona przed negatywnym wpływem na niego wolnych rodników. Wiele osób kojarzy to pojęcie głównie z działaniem odmładzającym, jednak to tylko część prawdy na temat właściwości antyoksydacyjnych. W rzeczywistości te niesparowane atomy, bo tym właśnie są wolne rodniki, mogą doprowadzić nawet do powstania nowotworów, a także schorzeń metabolicznych, neurologicznych oraz związanych z układem trawienia bądź krążenia. Antyoksydanty mają za zadanie zapobiec tym przykrym konsekwencjom.

Witamina E odpowiada również za prawidłową krzepliwość krwi oraz zapewnia właściwą ruchliwość mięśni. Jest ona również ważna dla wzroku oraz prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Jest także niezbędna dla regulowania poziomu cholesterolu we krwi, dzięki czemu ma znaczenie w zapobieganiu niektórym chorobom układu krążenia, jak np. miażdżyca, zakrzepy krwi czy nawet zawały serca. Witamina E wpływa też na prawidłową pracę jelit.

Witamina E znajduje zastosowanie szczególnie w przemyśle kosmetycznym. Wszystko ze względu na jej zbawienny wpływ na skórę i włosy. Nie tylko wyraźnie je odmładza i uelastycznia, lecz także lekko natłuszcza, zmiękczając je przy tym i chroniąc przed utratą wilgoci. Dodatkowo jej formy bywają stosowane w charakterze naturalnych konserwantów. W składzie kosmetyków zwykle można znaleźć je pod nazwą Tocopherol.

Witamina E ma także wpływ na układ rozrodczy. U mężczyzn poprawia produkcję nasienia, natomiast u kobiet wspomaga proces owulacji. Jest ona również niezwykle istotna dla prawidłowego przebiegu ciąży. Braki witaminy E w tym okresie mogą być nawet przyczyną poronień.

O spożycie odpowiedniej ilości produktów z witaminą E powinni zadbać także diabetycy. Ma ona bowiem wpływ na właściwe działanie insuliny w organizmie, dzięki czemu wspomaga zmagania cukrzyków z chorobą.

Witamina E wspomaga także wchłanianie innych cennych substancji odżywczych, w tym witamin A, C i z grupy B. Poprawia ona również przyswajanie ważnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu minerałów, w tym fosforu i selenu. Wspiera też absorpcję nienasyconych kwasów tłuszczowych.

Witamina E dodatkowo wspomaga działanie układu odpornościowego. W przypadku jej niewystarczającej ilości w organizmie może wystąpić znacznie większa podatność na infekcje.

Witamina E – dawkowanie

Odpowiednia ilość witaminy E, jaką należy dostarczać do organizmu, zależeć będzie przede wszystkim od wieku danej osoby. W przypadku witaminy E dla dzieci wystarczy podawać:

• dla niemowląt do 6 miesięcy – 4 mg,
• dla niemowląt do 12 miesięcy – 5 mg,
• dla dzieci do 6 lat – 6 mg,
• dla dzieci do 9 lat – 7 mg.

Podaż zwiększa się po 10. roku życia, jednocześnie różnicując się ze względu na płeć. Dla chłopców i mężczyzn zapotrzebowanie wynosić będzie 10 mg, natomiast dla dziewcząt i kobiet nieco mniej, bo 8 mg. Proporcje te zmieniają się jednak w okresie ciąży, kiedy kobieta powinna spożywać 10 mg witaminy E, a także w podczas laktacji, kiedy zapotrzebowanie wzrasta do 11 mg. Z kolei dla osób po 75. roku życia dawki mogą wynosić nawet od 20 do 50 mg.

Niedobór witaminy E – jakie mogą być jego konsekwencje?

Niedobory witaminy E nie są zbyt powszechne, przede wszystkim ze względu na to, że jest ona związkiem rozpuszczalnym w tłuszczach. Najczęściej zdarzają się one właśnie u osób z zaburzonym wchłanianiem tłuszczu. Czasem mogą one wystąpić także w przypadku celiakii bądź mukowiscydozy.

Do symptomów zbyt małej ilości witaminy E w organizmie zaliczyć można między innymi ogólne zmęczenie i spadek koncentracji oraz kłopoty ze wzrokiem. Niekiedy zdarzają się także przypadki anemii, osłabienie mięśni oraz pogorszenie stanu zębów. Niedobory mogą także wywoływać problemy z płodnością, dlatego wysokie spożycie produktów będących źródłem witaminy E jest szczególnie ważne przy planowaniu ciąży.

Witamina E ma również wpływ na urodę. Jej niedobór może zatem skutkować wypadaniem włosów oraz pogorszeniem stanu skóry. Działanie witaminy E na skórę to między innymi jej nawilżanie i nadawanie gładkości, dlatego przy jej niedoborach tkanka staje się sucha i szorstka. Co więcej, mogą wystąpić także trudności z gojeniem się ran.

Szczególnie groźne mogą być natomiast niedobory witaminy E u wcześniaków. Niekiedy wywołują one między innymi zaburzenia wzroku, w tym retinopatię i fibroplazję, anemię hemolityczną czy dysplazję oskrzelowo-płucną. U dzieci urodzonych przedwcześnie brak odpowiedniej ilości witaminy E może prowadzić nawet do śmierci.

Nadmiar witaminy E

Przedawkowanie witaminy E z pożywienia praktycznie nie występuje, jej nadmiar jest wtedy bowiem usuwany z organizmu w sposób naturalny. Jednak w przypadku przyjęcia jej nadmiaru z suplementami, ilości mogą być na tyle duże, że ciało nie poradzi sobie z jej sprawnym usuwaniem. W takich przypadkach może dojść między innymi do zaburzeń pracy jelit oraz funkcjonowania mięśni. Czasem występuje też ogólne zmęczenie i rozdrażnienie, a także bóle głowy.

Witamina E – występowanie

Aby zachować dobre zdrowie, warto wiedzieć, w czym jest najwięcej witaminy E. Znaleźć ją można między innymi w migdałach, orzechach, a także olejach roślinnych, np. w oliwie z oliwek oraz innych źródłach zdrowych tłuszczów, jak nasiona, np. dyni lub słonecznika czy owoce awokado. Naturalną witaminę E znaleźć można również w warzywach, jak pomidory, kapusta, a także natka pietruszki oraz zielona i czerwona papryka. Warto również zwrócić uwagę na występowanie witaminy E w produktach odzwierzęcych. Znajduje się ona między innymi w mleku, rybach oraz drobiu. Jej cennym źródłem będą także otręby i płatki owsiane.

Suplementy witaminy E mogą być wskazane w szczególnych momentach, np. w czasie ciąży oraz przy jej planowaniu. Niekiedy zalecane może być jej przyjmowanie również w okresie przeziębień w celu wzmocnienia odporności. Popularne są między innymi preparaty witaminy E w płynie lub kapsułkach. Najlepiej wybierać jej naturalne formy, które będą dobrze przyswajane przez organizm.

lek. Michał Dąbrowski