Suchość w gardle – jak skutecznie nawilżać gardło?

Suchość w gardle to często występująca dolegliwość, z którą zmagać się mogą osoby w każdym wieku, nawet wiele razy do roku. Podłoże tego problemu może być różne – od palenia papierosów przez infekcje po nadwyrężanie głosu. Suchość w gardle powoduje dyskomfort, z którym najczęściej możesz sobie stosunkowo łatwo poradzić. W wielu przypadkach jednak suche gardło to jeden z objawów zwiastujących poważne choroby. Z czego może wynikać taki stan i jak sobie z nim radzić?

Drapanie w gardle – przyczyny

Uczucie suchości w gardle, a często również drapanie i kaszel to dolegliwości, które najczęściej nie są groźne, jednak mogą być bardzo uciążliwe i powodować nawet problemy z przełykaniem. Dlaczego dochodzi do suchości w gardle? Jest to efekt niewłaściwego funkcjonowania ślinianek, które wytwarzają zbyt mało śliny. Wtedy w ustach możesz poczuć lepkość i suchość. Takie dolegliwości pojawiają się najczęściej w sezonie zachorowań – jesienią, zimą oraz wczesną wiosną.

Ciągła suchość gardła to dolegliwość, na którą narzeka wiele osób po 50. roku życia, szczególnie kobiet. Wynika to z tego, że wraz z wiekiem dochodzi do stopniowego zanikania ślinianek. Problem przybiera na sile wówczas, kiedy zbyt mało pijesz, co jest szczególnie częste u osób starszych. Objawy potęguje również palenie papierosów, przebywanie w otoczeniu palaczy czy picie dużych ilości kawy. Kolejnym czynnikiem, który zwiększa problem jest przyjmowanie niektórych leków – one również mogą powodować, że wysuszone gardło będzie dolegliwością, z którą nie będziesz potrafił sobie poradzić. Sprawdź, być może męcząca cię suchość w gardle to efekt uboczny jednego ze stosowanych medykamentów.

Przesuszona śluzówka gardła to problem, na który szczególnie narażone są osoby wykonujące te zawody, które wymagają nadwyrężania głosu, np. nauczyciele. Muszą oni mówić nawet przez 6–7 godzin dziennie. Suchość w gardle dodatkowo wzmaga przesuszone powietrze w salach lekcyjnych, w których najczęściej jest bardzo ciepło.

W przypadku suchości błony śluzowej gardła mogą wystąpić takie objawy jak:

chrypka,
chrząkanie,
dyskomfort podczas przełykania i mówienia,
łaskotanie w gardle,
drapanie w gardle.

Suchość w gardle może mieć wiele przyczyn, a ich zdiagnozowanie nie jest proste. Oto, z czego może wynikać:

Odwodnienie – jego przyczyną może być przyjmowanie niewystarczającej ilości płynów, gorączka, pocenie się, wymioty i biegunka, nadmierne wydalanie moczu.
Kserostomia – patologiczna suchość w jamie ustnej i gardle. Dochodzi do niej na skutek uszkodzenia ślinianek. To zaburzenie objawia się zmniejszoną produkcją śliny. Może być ona jedynym objawem, ale również towarzyszyć innym chorobom.
Infekcje górnych dróg oddechowych – suchość i drapanie w gardle jest jednym z objawów przeziębienia, z którym każdego roku zmaga się niemal każdego dziecko i zdecydowana większość dorosłych. Badania mówią, że zaledwie 10 proc. dorosłych nie musi walczyć z taką infekcją. Przeziębienie należy do chorób wirusowych i towarzyszyć mu może wiele innych objawów, takich jak katar, stan podgorączkowy czy ból głowy.
Suche powietrze – suchość i drapanie w gardle może wynikać z przebywania w pomieszczeniach, w których wilgotność powietrza jest bardzo niska. To bardzo częste w sezonie grzewczym. Z podobną sytuacją możesz mieć do czynienia w przypadku przebywania w klimatyzowanych wnętrzach. Warto zainwestować w urządzenie o nazwie higrometr, dzięki któremu będziesz mógł sprawdzać, ile wynosi wilgotność powietrza w pomieszczeniu. Powinno to być od 40 do 60 proc. Jeśli widzisz, że w twoim domu powietrze jest zbyt suche, to zainwestuj w nawilżacz powietrza. Najprostszym sposobem na podwyższenie wilgotności jest zawieszenie na kaloryferze mokrych ręczników.
Dym papierosowy – nie musisz palić papierosów, wystarczy, że jesteś biernym palaczem. Jeśli podejrzewasz, że wysuszona śluzówka gardła może wynikać z wdychania dymu papierosowego, to staraj się unikać kontaktu z nim i obserwuj, czy przyniesie to zmianę.
Alergia – w wielu przypadkach suchość w gardle może być reakcją na kontakt z alergenem. Jeśli masz takie podejrzenia, to skonsultuj się z alergologiem. Prawdopodobnie zaleci on wykonanie testów alergicznych, dzięki którym dowiesz się, na co jesteś uczulony. W takim przypadku pomóc może zażywanie leków antyhistaminowych, ale przede wszystkim unikanie kontaktu z alergenem, co niestety w wielu przypadkach może nie być proste.
Stres – kolejne badania nad wpływem stresu na organizm człowieka pokazują, że może on fatalnie oddziaływać na nasze zdrowie. Osoby, które żyją w ciągłym stresie częściej zapadają na infekcje. Kiedy się denerwujesz, prawdopodobnie twoje wargi stają się bardziej spierzchnięte, a w ustach zasycha. Gruczoły ślinowe pracują wolniej, przez co produkcja śliny maleje. Statystyki pokazują, że co 5. Polak żyje w ciągłym stresie.
Astma – wielu pacjentów, którzy leczą astmę odstawia leki, gdyż mają chrypkę czy powikłania miejscowe, takie jak suchość w gardle. Tymczasem ich błąd polega na tym, że nie płuczą oni gardła. To prosty sposób na suche gardło, ponieważ lek podany przez inhalator tylko w 1/5 trafia do płuc – pozostała jego część pozostaje w gardle i dlatego tak ważne jest jego płukanie.
Stosowanie niektórych leków – suchość gardła może się pojawić w przypadku zażywania leków psychotropowych (pomagają przy zaburzeniach psychicznych), antyhistaminowych (przyjmowane przez alergików), diuretyków (leków, które zwiększają objętość wydalanego moczu) czy medykamentów stosowanych przez chorych na Parkinsona.
Nieprawidłowa budowa anatomiczna przegrody nosowej – w przypadku takiego podejrzenia lekarz skieruje cię prawdopodobnie do laryngologa.
Choroby metaboliczne – suchość w gardle i kaszel mogą się wiązać z cukrzycą, gruźlicą, sarkoidozą, amyloidozą, zakażeniem wirusem HIV, czy chorobą ślinianek, np. zespołem Sjögrena.
Chemioterapia – suchość w gardle to jedna z możliwych komplikacji w jamie ustnej, jakie mogą towarzyszyć chemioterapii.
Refluks żołądkowo-przełykowy – to jeden z typowych objawów tej choroby.

Powyższa lista nie wyczerpuje możliwych przyczyn suchości w gardle. Kiedy zatem taka dolegliwość powinna być przyczyną konsultacji ze specjalistą? Jeśli żadne sposoby na nawilżanie gardła i krtani nie przynoszą efektów, objawy utrzymują się przez kilka dni i nie potrafisz wskazać ich przyczyny.

Domowe sposoby na nawilżenie gardła

Suchość w gardle nie jest objawem, który możesz bagatelizować. Zatem co nawilża gardło? Skorzystaj z kilku domowych sposobów:

Napary z ziół – wiele z nich wspomaga wydzielanie śliny. Sprawdzi się m.in. tymianek, aloes i korzeń prawoślazu. Do przygotowania płukanki potrzebujesz łyżki danego zioła, które musisz zalać wrzątkiem. Dzięki temu nie tylko nawilżysz gardło, ale pomoże ci to również zwalczyć stan zapalny.
Inhalacje z olejków eterycznych – możesz użyć np. olejku tymiankowego czy sosnowego. Do wykonania inhalacji nie potrzebujesz żadnego urządzenia. Nalej gorącej wody do miski, dodaj do niej kilka kropel wybranego olejku, nałóż ręcznik na głowę, zamknij oczy, nachyl się nad miską i zacznij wdychać unoszącą się parę. W ten sposób nie tylko nawilżysz śluzówkę gardła, ale i odetkasz nos.
Nawodnienie organizmu – pij około 2 litrów płynów dziennie. Pomoże to szczególnie wtedy, gdy suchość w gardle wynika z odwodnienia. W ten sposób zmniejszysz dyskomfort. Jeśli powietrze w twoim domu jest suche, to zacznij korzystać z nawilżacza powietrza.
Siemię lniane – płukanka z siemienia lnianego może przynieść ci ulgę. Potrzebujesz łyżki nasion, które musisz zalać wrzątkiem i następnie odczekać około 10 minut aż się zaparzą pod przykryciem. W kolejnym kroku przecedź płyn i płucz nim gardło nawet kilka razy dziennie. Powinno to złagodzić nieprzyjemne dolegliwości.
Syrop z cebuli – czyli mikstura, która wykazuje prozdrowotne właściwości w przypadku wielu dolegliwości powiązanych z drogami oddechowymi. Może pomóc również na suchość gardła. Potrzebujesz 2–3 cebul, słoika, miodu lub cukru. Cebulę pokrój w plastry, umieść w słoiku, zalej miodem lub zasyp cukrem, a następnie odstaw na kilka godzin. Po tym czasie syrop będzie gotowy – możesz go pić kilka razy dziennie po jednej łyżeczce.
Preparaty zawierające wyciąg z korzenia pelargonii afrykańskiej – badania wykazały prozdrowotny wpływ tej rośliny na układ oddechowy. Możesz zastosować syrop z ekstraktem z korzenia pelargonii afrykańskiej, dzięki któremu złagodzisz suchość i drapanie w gardle.

lek. Michał Dąbrowski

Źródła:

https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/aktualnosci/show.html?id=183385