Sorbitol – jakie ma właściwości i zastosowanie?

Sorbitol to substancja słodząca, którą możesz znać jako E420, gdyż pod takim oznaczeniem ukrywa się ona w składzie przeróżnych produktów. Sorbitol znajduje zastosowanie w przemyśle spożywczym i kosmetycznym. Dodawany jest do żywności wytwarzanej przemysłowo, szczególnie przeznaczonej dla osób chorych na cukrzycę. Jakie właściwości ma ta substancja, do czego się ją dodaje i czy jej spożywanie jest bezpieczne?

Sorbitol – co to jest?

Sorbitol to organiczny związek chemiczny. Substancja ta ma słodki smak, a otrzymywana jest poprzez redukcję glukozy. Po jej spożyciu w ustach możesz odczuwać chłód. Sorbitol jest naturalnie zawarty w wielu owocach, takich jak:

• śliwki – 12,7 g/100g,
• gruszki – 2,1 g/100 g,
• czereśnie – 1,4 g/100 g.

Inne owoce, w których znajduje się on naturalnie to morele, nektarynki, jabłka czy jagody. W małych ilościach znajduje się on również w algach i grzybach.

Sorbitol – zastosowanie

Sorbitol jest o 50 proc. mniej słodki od cukru i ma szerokie zastosowanie. Wykorzystywany jest w produkcji:

• past do zębów,
• cukierków,
• gum do żucia,
• dżemów,
• powideł,
• czekolad,
• lodów,
• batonów proteinowych,
• wyrobów piekarniczych,

Sorbitol pełni funkcję stabilizatora w produktach żywieniowych, a także utrzymuje wilgotność i teksturę tych produktów. Stosuje się go jako środek zagęszczający, działający przeciw zbrylaniu oraz emulgator.

W 100 g sorbitolu znajduje się 240 kalorii (tak przyjmuje się w Unii Europejskiej), a taka sama ilość tradycyjnego cukru zawiera 400 kalorii. Jego istotną cechą jest to, że jest on powoli wchłaniany w układzie pokarmowym, przez co jest częściowo eliminowany, a tym samym minimalizowane jest spożycie kalorii.

Sorbitol wykorzystywany jest również w kosmetyce  – jako substancja wspomagająca stabilizację emulsji oraz do zabezpieczania kosmetyków przed wysychaniem. Dodatkowo poprawia on jakość skóry, nawilża ją, wygładza i uelastycznia, a także reguluje procesy regeneracji naskórka. Często jest on również składnikiem kosmetyków przeznaczonych dla alergików, a to z tego względu, że jest słabym alergenem. Znajdziesz go także w składzie detergentów, lakierów i żywic syntetycznych.

Sorbitol a cukrzyca

Sorbitol wykorzystywany jest w wielu produktach przeznaczonych dla diabetyków, ponieważ jego indeks glikemiczny wynosi 9. Jest on rozkładany w organizmie bez udziału insuliny, co powoduje, że niektórzy cukrzycy spożywają go w dużych ilościach. Czy jest to dobre rozwiązanie? Zachodzi podejrzenie, że znaczne spożycie tej substancji może doprowadzić u diabetyków do nefropatii cukrzycowej, czyli powikłania cukrzycy. Natomiast właściwości osmotyczne sorbitolu mogą przyczyniać się do upośledzenia funkcjonowania nerek. Zatem diabetycy powinni do niego podchodzić z ostrożnością.

Sorbitol – szkodliwość

Sorbitol należy do alkoholi cukrowych, podobnie jak mannitol, ksylitol, laktitol oraz izomalt. Substancji tych nie powinno się nadużywać ze względu na możliwe działanie niepożądane. Przekroczenie dawki dobowej, która wynosi 20–50 g, może być przyczyną wzdęć i biegunki osmotycznej. To, jaka dawka wywołuje taką reakcję, zależy od danego organizmu. Znane są przypadki osób, u których przyjmowanie sorbitolu w ilości poniżej 20 g na dobę prowadziło już do rozwolnienia.

Sorbitolu nie powinny stosować osoby, które cierpią na zespół jelita drażliwego. Natomiast nie ma przeciwwskazań do spożywania produktów zawierających tę substancję przez osoby zdrowe, o ile nie zostanie przekroczona maksymalna dawka dzienna.

Produktów zawierających sorbitol nie należy podawać dzieciom, które nie ukończyły 1. roku życia. Nawet niewielka dawka może być w ich przypadku przyczyną biegunki. Zakazane jest jego wykorzystywanie w napojach. Sorbitol to substancja, która występuje powszechnie i nie ma przeciwwskazań do spożywania jej przez osoby zdrowe. Należy jedynie pamiętać o przyjmowaniu jej w rozsądnych ilościach.

lek. Michał Dąbrowski

Źródła: 

http://bsp.bielsko.pl/wydz_chemii/anal_instrum/I%20AN/slodziki.pdf

http://www.czytelniamedyczna.pl/2526,naturalne-srodki-slodzace-w-swietle-dopuszczalnosci-ich-spozycia-w-polsce-i-kraj.html