Płukanie gardła – czym i jak prawidłowo płukać gardło?

Jeśli zmagasz się z bólem gardła, to powinieneś zareagować na ten objaw i uśmierzyć go. Możesz zastosować leki, robić okłady, samodzielnie przygotować syrop albo też postawić na płukankę na gardło, dzięki której dolegliwość nie będzie tak uciążliwa. Czym płukać bolące gardło? Co najlepiej się sprawdzi?

Ból gardła – objawy

Ból gardła należy do dolegliwości, z którymi borykać się musi niemal każdy, bez względu na wiek. Drapanie, pieczenie, kłucie, problemy z przełykaniem śliny czy dyskomfort podczas jedzenia to typowe objawy, które odczuwamy w wyniku rozwoju infekcji. Najczęściej ból gardła pojawia się zimą i jesienią, ale również wczesną wiosną czy, w przypadku dzieci, latem. Przyczyną bólu gardła są zaburzenia w obrębie krtani. Najczęściej jest to jeden z objawów przeziębienia, zapalenia gardła, grypy czy anginy.

Co ciekawe, ostry ból gardła stanowi jedną z najczęstszych przyczyn wizyt pacjentów u lekarzy rodzinnych. W Stanach Zjednoczonych jest on powodem aż 12 milionów konsultacji rocznie. Wprawdzie na tę infekcję zapaść może każdy, ale dotyczy ona przede wszystkim dzieci i nastolatków. Czasami występuje też u osób po czterdziestce.

Z reguły za ból gardła odpowiadają wirusy, rzadziej bakterie. W przypadku, gdy przyczyną jest infekcja bakteryjna, konieczne jest zastosowanie antybiotykoterapii. Nie oznacza to jednak, że możesz zrezygnować z leczenia z objawowego – nie spowoduje ono wprawdzie, że dolegliwości nagle całkowicie ustąpią, ale zmagać się będziesz z nimi zdecydowanie krócej. Wirusy stanowią przyczynę 70–85 proc. ostrego zapalenia u dzieci i 90–95 proc. u dorosłych. Dostępne dane pokazują, że nawet w 50 proc. przypadków, kiedy na ostre zapalenie gardła lekarz zapisuje antybiotykoterapię, lek okazuje się być nieprawidłowo dobrany albo niewłaściwie zalecone jest jego dawkowanie lub długość terapii. Tymczasem zbyt częste i nieprawidłowe stosowanie antybiotyków może doprowadzić do tego, że nie będą one w przyszłości skuteczne. Ich nadużywanie jest jednym z poważniejszych problemów współczesnej medycyny. Światowa Organizacja Zdrowia alarmuje, że w XXI wieku lekarze będą musieli się zmagać z nieskutecznością leczenia zakażeń antybiotykami.

Jak płukać gardło?

Do najstarszych, domowych metod radzenia sobie z takim bólem należy płukanie gardła. Dzięki zastosowaniu tego zaraz po pojawieniu się bólu możesz zapobiec rozwinięciu się dolegliwości – być może zakończy się ona na mało uciążliwym drapaniu w gardle. Jeśli jednak infekcja już się rozwinęła, to prawdopodobnie stosowanie płukanki wpłynie na przyspieszenie leczenia. Zanim zaczniesz płukać gardło, pamiętaj o:

odpowiednich proporcjach roztworu,
częstości stosowania płukanki,
wymaganej temperaturze wody.

Do płukania gardła możesz zastosować wodę utlenioną czy wodę z solą, ale nie tylko. Oto, jakie środki możesz brać pod uwagę:

Sodę oczyszczoną – płukanie gardła sodą oczyszczoną działa przeciwzapalnie i powinno złagodzić ból. Przygotowanie roztworu jest bardzo łatwe. Do szklanki wody w temperaturze pokojowej dodaj łyżeczkę sody. Wymieszaj. Nie stosuj większej ilości sody oczyszczonej, gdyż może to podziałać drażniąco na śluzówkę. Uzyskanym płynem płucz gardło, aż wykorzystasz całość, najlepiej 30 sekund za jednym razem.
Wodę z solą – płukanie gardła wodą z solą może być skuteczne m.in. dlatego, że sól wykazuje właściwości antybakteryjne. Roztwór będący połączeniem wody i soli działa również przeciwobrzękowo. Do przygotowania specyfiku możesz zastosować dowolną NaCl. Niektórzy twierdzą, że najlepsze efekty daje płukanka z soli niejodowanej kamiennej, jednak nie ma to potwierdzenia w badaniach. Niektórzy zalecają sól bocheńską, inni zabłocką, a jeszcze inni morską czy himalajską. Kolejna grupa osób twierdzi, że rodzaj soli nie ma znaczenia. Żeby przygotować płukankę, wystarczy do 1/3 szklanki letniej wody dodać łyżkę soli i wymieszać całość. Płucz gardło wodą z solą 3–4 razy dziennie. Pamiętaj o odpowiednich proporcjach. Dodanie zbyt dużej ilości soli może wywołać efekty uboczne, takie jak pieczenie w gardle, duszności, kaszel i nie tylko.
Olej – czy płukanie gardła olejem to dobre rozwiązanie? Nie, może to m.in. wywołać odruch wymiotny. Olejem możesz płukać wyłącznie jamę ustną. Pomoże on usunąć bakterie z trudno dostępnych miejsc i zahamuje rozwój infekcji. Do tego celu sprawdzić się może olej kokosowy, rzepakowy czy słonecznikowy. Jak to robić? Włóż do ust łyżkę oleju i płucz nim jamę ustną nawet przez 20 minut, po czym wypluj tłuszcz. Najlepiej wykonuj ten zabieg do 3 razy dziennie.
Szałwię – płukanki z ziół również mogą przynieść bardzo dobre efekty. Szałwia wykazuje liczne właściwości prozdrowotne, m.in. odkażające, dlatego bardzo dobrze radzi sobie z bólem gardła. Stosowanie płukanek z szałwii może zapobiec rozprzestrzenianiu się bakterii, kiedy zmagać się będziesz z anginą ropną. Do przygotowania płynu potrzebujesz łyżeczki suszonych liści szałwii oraz szklanki wrzątku. Liście zalej wodą i odstaw na kilkanaście minut, aż zioła się zaparzą. Napar możesz stosować nawet 5 razy dziennie.
Miód – słynie on z prozdrowotnych właściwości. Ponoć Hipokrates przeżył 111 lat dzięki spożywaniu dużych ilości miodu. Przede wszystkim miód ma działanie bakteriobójcze. Warto go stosować przy problemach z gardłem. Przygotowanie płukanki na jego bazie jest bardzo proste – wystarczy, że do szklanki ciepłej wody dodasz 4 łyżeczki miodu i całość wymieszasz. Gardło możesz płukać co kilka godzin. Bardzo ważne, żeby woda nie była ciepła – jeśli miód dodasz do wrzątku, to straci on swoje lecznicze właściwości. Ten cenny produkt możesz stosować również na inne sposoby. Ulgę może przynieść picie herbaty z miodem, ale pamiętaj, aby dodać miód, kiedy herbata wystygnie.
Tymianek – to zioło, które działa przeciwzapalnie i odkażająco. Zalej łyżkę suszonej rośliny wrzątkiem, przykryj szklankę i zaczekaj kilkanaście minut aż tymianek się zaparzy. Kiedy napar będzie gotowy, płucz nim gardło, a następnie wypluj płyn. Tymianek może być również składnikiem balsamu, którym możesz nacierać szyję.
Rumianek – ma działanie przeciwzapalne. Do przygotowania płukanki potrzebujesz jednej torebki rumiankowej herbaty, którą musisz zaparzyć w szklance wody. Po kilkunastu minutach napar będzie gotowy. Możesz płukać nim gardło nawet 5 razy dziennie.

Płukanie gardła domowymi sposobami może przynieść znakomite efekty. Jeśli jednak czujesz, że ból nie ustępuje, a wprost przeciwnie, objawy nasilają się, to nie zwlekaj z wizytą u specjalisty. Być może infekcja wymagać będzie zastosowania antybiotykoterapii.

lek. Michał Dąbrowski

Źródła:

http://mavipuro.pl/jourarch/Z2018027.pdf