Osłabienie organizmu – jakie są jego przyczyny? Jakie wprowadzić leczenie?

Brak siły i ogólne osłabienie to naturalna reakcja organizmu na przepracowanie, brak odpoczynku, stres, niewysypianie się czy nieodpowiednią dietę. Jeśli jednak osłabienie organizmu utrzymuje się długo, to bardzo prawdopodobne, że stanowi ono jedną z dolegliwości towarzyszących chorobie. Jakie mogą być przyczyny takiego stanu i jak powinieneś na niego zareagować?

Osłabienie organizmu – przyczyny

Brak siły w rękach czy uczucie rozbicia to problem, z którym zmaga się zdecydowana większość dorosłych. U jednych objawy te występują raz na wiele lat, u innych mogą pojawiać się zdecydowanie częściej. Ogólne osłabienie nie musi jednak oznaczać, że organizm zmaga się z infekcją. Może ono wynikać z nadmiernego wysiłku fizycznego. Jeśli na co dzień nie uprawiasz sportu, a nagle zdecydujesz się wziąć udział w meczu piłki nożnej i będziesz biegać przez 1,5 godziny, to nie podołasz temu kondycyjnie i prawdopodobnie przez kilka dni możesz czuć się osłabiony. W takim przypadku nie jest konieczne szczególne działanie – najwięcej korzyści przyniesie odpoczynek, po którym powrócisz do formy. Natomiast bezpośrednio po aktywności i również w kolejnych dniach możesz mieć uczucie słabych nóg. Nie masz się jednak czego obawiać. Problemem jest nagłe osłabienie organizmu w sytuacji, gdy nie jesteś w stanie wskazać jego przyczyny. Wtedy może się okazać, że zmęczenie jest oznaką choroby, w tym tak poważnej jak nowotwór.

Osłabienie organizmu może objawiać się:

• słabszą koncentracją,
• szybszym męczeniem się podczas wysiłku fizycznego,
• obniżeniem nastroju,
• bólem głowy,
• większą potrzebą snu,
• brakiem siły do działania.

Jednocześnie osłabienie organizmu może spowodować, że łatwiej będziesz zapadać na infekcje. Podczas choroby powinieneś odpoczywać. Jeśli udasz się do lekarza, to jednym z zaleceń, bez względu na rodzaj infekcji, będzie właśnie odpoczynek od pracy czy szkoły. Zachowując taką samą aktywność, możesz sprawić, że dolegliwość przerodzi się w ciągłe osłabienie, a dodatkowo organizm może nie poradzić sobie z atakiem kolejnych wirusów i bakterii. Uczucie osłabienia nie jest objawem, który możesz bagatelizować. Jeśli symptom ten nie ustępuje, to najlepszym rozwiązaniem będzie wizyta u specjalisty. Diagnozowanie przyczyn osłabienia nie jest proste, gdyż może być ich wiele. Bardzo często taki stan organizmu spowodowany jest nieprawidłową dietą czy nieodpowiednim stylem życia. Inne możliwe przyczyny to:

• Problemy ze snem – częste niewysypianie się skutkuje osłabieniem organizmu. Badania wykazały, że osoby, które nie śpią odpowiednio długo, częściej zapadają na infekcje. Mają też niższą efektywność pracy, są mniej sprawne psychicznie i fizycznie.
• Niedobory witamin i minerałów – dieta powinna być bogata w składniki, których organizm potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania. Osłabienie organizmu może wynikać z niedoboru m.in. magnezu, potasu, żelaza czy wapnia.

Nie zapominaj również, że osłabienie jest bardzo często związane z ciążą. Wiele kobiet narzeka wówczas na zmęczenie, np. na brak siły w nogach i inne dolegliwości.

Osłabienie organizmu może być jednym z objawów wielu chorób. Najczęściej pojawia się w przypadku infekcji wirusowych i bakteryjnych. Może być związane z grypą czy przeziębieniem, ale wówczas nie utrzymuje się ono bardzo długo. Całkiem normalne jest osłabienie po chorobie takiej jak wspomniana grypa. Twój organizm może być wówczas osłabiony nawet przez kilka tygodni. Podobnie czuć się możesz po antybiotykoterapii. Wtedy również ważny jest odpoczynek, ale także spacery po parku czy lesie oraz zbilansowana dieta.

Żeby stwierdzić, z jaką chorobą wiąże się osłabienie organizmu, najczęściej niezbędne będzie przeprowadzenie badań. Możliwe chorobowe przyczyny osłabienia to:

• Nowotwory – zmęczenie może się wiązać z samą chorobą, jak i jej leczeniem. 
• Niedokrwistość – objawy anemii przypominają stan przemęczenia organizmu. Chorzy  mają niższe od normy wartości hemoglobiny (Hb). Anemii towarzyszy m.in. bladość skóry czy zawroty głowy.
• Niedoczynność tarczycy – to zaburzenie, w którym tarczyca produkuje zbyt mało hormonów w stosunku do potrzeb organizmu. Poza ogólnym osłabieniem chorobie towarzyszą: senność, szybkie przemęczanie się, problemy z pamięcią i koncentracją czy zaparcia.
• Choroby neurologiczne – wyczerpanie organizmu może być jednym z objawów miopatii, czyli choroby, w przebiegu której występują zaburzenia w regeneracji komórek mięśniowych. Chory może mieć problem z wykonywaniem prostych czynności, takich jak np. czesanie włosów, gdyż nie jest w stanie unosić rąk do góry.
• Depresja – stan ten objawia się m.in. gorszym nastrojem, lękiem i osłabieniem.

Nie są to wszystkie choroby, którym towarzyszyć może osłabienie organizmu. Dopiero w wyniku przeprowadzonych badań lekarz może stwierdzić, jaka jest przyczyna niedyspozycji. Ważne, żebyś obserwował organizm i był w stanie opisać, jakie inne objawy towarzyszą dolegliwości. Dzięki temu lekarz będzie w stanie łatwiej zdiagnozować źródło problemu. Zapamiętaj, co szczególnie ci dokucza. Czy są to słabość w nogach, brak siły w mięśniach, nagłe osłabienie i zimne poty, osłabienie i senność, a może inne dolegliwości?

Osłabienie organizmu – jak leczyć?

Leczenie osłabienia organizmu polega na wyleczeniu choroby podstawowej, tj. przyczyny wystąpienia objawu. Jeśli osłabienie wynika z ogólnego przemęczenia, niewysypiania się, stresu czy nieodpowiedniej diety, to rozwiązaniem będzie zmiana stylu życia. Jak wspomnieliśmy, bardzo ważny jest zdrowy sen. Według grupy ekspertów American Thoracic Society osoby dorosłe powinny spać od 7 do 9 godzin na dobę, ale np. dzieci w wieku przedszkolnym od 10 do 13 godzin.

Twoja dieta musi być dopasowana do trybu życia. Jeśli pracujesz fizycznie, to twój organizm ma dużo większe potrzeby niż w przypadku osób, które wykonują swoje obowiązki przy biurku. Z drugiej strony każdy organizm do prawidłowego funkcjonowania potrzebuje niezbędnych składników odżywczych. Warto stawiać m.in. na produkty zawierające żelazo i kwas foliowy, np. czerwone mięso, nabiał czy ryby.

W przypadku gdy osłabienie jest jedyną dolegliwości, jaką odczuwasz, wówczas udaj się do specjalisty. Lekarz prawdopodobnie zaleci ci podstawowe badania, takie jak:

• Morfologię – podstawowe badanie krwi.
• TSH – wykonywane w diagnozowaniu chorób tarczycy.
• EKG – elektrokardiografia, czyli badanie serca.
• Badanie elektrolitów.

Na podstawie wyników tych badań lekarz może zdecydować o konieczności skierowania pacjenta do innego specjalisty, np. kardiologa czy endokrynologa, którzy będą dalej prowadzić leczenie.

W aptekach dostępne są bez recepty leki na osłabienie organizmu. Medykamenty te bogate są w witaminy z grup B, E, C. Możesz wybrać również produkty zawierające magnez i witaminę B6, które pomogą ci wyeliminować uczucie zmęczenia i znużenia. 

lek. Michał Dąbrowski