Nerwobóle – przyczyny, rodzaje i sposoby leczenia

Nerwobóle, nazywane również neuralgią lub bólami neuralgicznymi, mogą dotknąć różne części ciała. Niekiedy dolegliwości mogą być wyjątkowo silne, co często budzi lęk u pacjentów, szczególnie że nerwobóle mają charakter nawracający. Dowiedz się więcej o nerwobólach i poznaj ich przyczyny oraz sposoby leczenia!

Nerwobóle – co to?

Nerwobóle, jak wskazuje na to ich nazwa, mają swoje źródło w obwodowym układzie nerwowym. Ból neuralgiczny wynikać może z uszkodzenia nerwu bądź jego drażnienia, w tym przez ucisk, a także w wyniku infekcji. Neuralgia może wystąpić w wielu miejscach na ciele. Wyróżniamy między innymi:

nerwobóle ramienia – zazwyczaj jest to wynik amiotroficznej neuralgii splotu ramiennego, która obejmuje bark i często promieniuje w dół kończyny,
nerwobóle żeber – czyli tzw. nerwoból międzyżebrowy. Do ich najczęstszych przyczyn należą RZS, czyli reumatoidalne zapalenie stawów oraz guzkowate zapalenie tętnic. Są to również często występujące nerwobóle w ciąży,
nerwobóle w klatce piersiowej – jest to rodzaj neuralgii międzyżebrowej szczególnie niepokojącej dla pacjentów. Nerwobóle w mostku kojarzone są bowiem ze schorzeniami serca czy nawet zawałem,
nerwobóle pleców – w tym nerwobóle kręgosłupa. Mogą wynikać z dyskopatii, urazu czy zapalnych chorób stawów. Często spotyka się też tego typu nerwobóle wynikające ze stresu,
nerwobóle nerwu trójdzielnego – następują w wyniku uszkodzenia nerwów czaszkowych. Do objawów neuralgii tego typu należą bolesność w obrębie żuchwy i szczęki,
nerwobóle językowo-gardłowe – dotyczą nerwu o tej samej nazwie. Objawiają się silnym bólem w okolicy języka, gardła bądź migdałków
nerwobóle nerwu podpotylicznego Arnolda – ich objawem będzie silny ból w okolicach potylicy. Czasem może dojść również do zaburzeń widzenia, nudności, szumu w uszach, światłowstrętu, nadwrażliwości na dotyk oraz kłopotów z poruszaniem głową.

Każdy z tych typów nerwobóli ma swoją specyfikę, jednak aby mieć całkowitą pewność, jakie schorzenie wystąpiło w danym przypadku, zawsze należy skonsultować się z lekarzem.

Nerwobóle – objawy

Charakterystycznym objawem nerwobóli jest gwałtowność wystąpienia dolegliwości. Ból jest też wtedy ostry i palący, czasem kłujący, stąd częste obawy pacjentów po wystąpieniu objawów nerwobóli w klatce piersiowej, kiedy to za przyczynę biorą zawał mięśnia sercowego. Neuralgia może pojawić się u osób w każdym momencie życia, najczęściej jednak występuje ona w wieku średnim bądź podeszłym, a także u kobiet w ciąży.

Niekiedy w wyniku nerwobóli może dojść również do innych objawów. Częstym symptomem towarzyszącym będzie uczucie mrowienia oraz drętwienia. Bolesność może też nasilać się w trakcie oddychania czy mówienia, co najczęściej zdarza się przy nerwobólach między oraz pod żebrami. W niektórych przypadkach pojawić się mogą również zaburzenia czucia, w tym zarówno jego osłabienie, jak i przeczulica. Czasem dochodzi też do znacznego osłabienia siły mięśniowej, a w rezultacie nawet do niedowładów.

Nerwobóle – przyczyny

Pośrednią przyczyną wystąpienia nerwobóli jest uszkodzenie czy drażnienie nerwów. Warto jednak poznać możliwe źródła takiego stanu rzeczy. Należeć do nich mogą:

infekcje wirusowe i bakteryjne,
uszkodzenia mechaniczne,
zmiany nowotworowe,
borelioza,
silny stres, a nawet ciężka trauma,
niedobory witamin z grupy B,
cukrzyca,
choroby autoimmunologiczne, w tym RZS czy toczeń rumieniowaty układowy,
błonica,
zatrucie, np. lekami, alkoholem, tlenkiem węgla czy metalami ciężkimi,
półpasiec,
osteoporoza,
niektóre leki, np. stosowane w przypadku gruźlicy,
obrzęki,
niedoczynność tarczycy,
infekcje, zwłaszcza te pasożytnicze,
dyskopatia,
skrzywienie kręgosłupa,
guzkowe zapalenie tętnic,
zastosowanie znieczulenia oraz inne powikłania pooperacyjne i pozabiegowe,
ciąża i poród,
czynniki genetyczne.

Nerwobóle – leczenie

Leczenie neuralgii bardzo często nie jest konieczne, ponieważ ból dość szybko może zniknąć samoistnie. W celu zwiększenia komfortu pacjenta można zastosować środki przeciwbólowe, które pozwolą lepiej znieść atak. Jeśli jednak nerwoból w ramieniu, plecach, klatce piersiowej, między żebrami czy na obszarze twarzy utrzymuje się przez dłuższy czas bądź uniemożliwia normalne funkcjonowanie, należy udać się do specjalisty, który ustali sposób leczenia. W leczeniu neuralgii zazwyczaj stosuje się:

leki przeciwpadaczkowe, np. pregabalinę lub gabapentynę,
leki antydepresyjne
plastry lub maści rozgrzewające oraz ciepłe okłady,
masaże,
akupunkturę i akupresurę,
iniekcje dożylne fenytoiny lub lignokainy,
suplementację witamin z grupy B, w tym szczególnie B6 oraz B12.

Niekiedy pomocniczo zaleca się także okłady z naparów ziołowych, w tym z kory wierzby czy rumianku.

W trudniejszych przypadkach nerwobóli konieczne musi być bezpośrednie zablokowanie i znieczulenie nerwu, a nawet leczenie operacyjne. W operacyjnym leczeniu nerwobólu zastosować można między innymi takie metody, jak radiochirurgia z urządzeniem „gamma-knife”, termokoagulacja, wstrzyknięcie glicerolu oraz mikrokompresja z zastosowaniem balonu. Metody te mają na celu zniszczenie fragmentu nerwu, który wywołuje nerwobóle. Niekiedy stosuje się również technikę nazywaną mikrodekompresją naczyniową, która polega na odsunięciu nerwu od naczyń.

Najczęściej stosowanym sposobem na to, jak leczyć nerwobóle, będzie zastosowanie leków przeciwbólowych, w tym zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie. Tylko w trudniejszych przypadkach konieczne mogą być nieco bardziej inwazyjne metody. Warto jednak pamiętać, że w przypadku pojawienia się wymienionych objawów warto skonsultować się ze specjalistą. Łatwo bowiem można pomylić nerwobóle ręki ze zmianami w obrębie stawów czy neuralgię w klatce piersiowej ze zwykłą zgagą. Tylko z pomocą lekarza można ustalić właściwą przyczynę oraz dalsze postępowanie.

lek. Michał Dąbrowski