Ból w klatce piersiowej – co go może powodować? Czy jest objawem choroby?

Ból w okolicach klatki piersiowej jest najczęściej kojarzony z kłopotami z sercem lub płucami. W wielu przypadkach dolegliwości mogą wskazywać na zawał mięśnia sercowego, lecz ból w klatce piersiowej może mieć także inną przyczynę. Co może oznaczać i czy zawsze jest objawem choroby?

Ból w klatce piersiowej - przyczyny

Pacjenci, którzy doświadczyli bólu w klatce piersiowej z różnych przyczyn, najczęściej opisują go następująco:

• ucisk,

• pieczenie,

• kłucie,

• gniecenie.

Odczucia te nasilają się szczególnie podczas wysiłku lub kaszlu. Ból czasami promieniuje do pleców, szyi oraz kończyn. Zdarza się, że towarzyszą mu także inne dolegliwości takie jak: nudności, zawroty głowy, duszność lub osłabienie.

Różnorodność odczuć bólowych jest związana z tym, że w klatce piersiowej oprócz serca i naczyń krwionośnych, znajduje się także wiele nerwów, węzłów chłonnych oraz część  układu trawiennego. Wszystkie z wymienionych elementów mogą być powodem bólu w klatce.

Każdy z tych objawów, bez wyjątku to powód do wykonania badań kontrolnych. Czujność i regularne badania to element dbania o własne zdrowie, a nie przejaw paniki.

Najczęstsze przyczyny bólu w klatce piersiowej

Układ sercowo-naczyniowy: zawał serca

Gwałtowny ból pojawiający się na środku klatki piersiowej, promieniujący do żuchwy oraz/lub lewego barku. Bólowi może towarzyszyć pieczenie i kłucie. Dodatkowo mogą pojawić się inne dolegliwości np.: duszność, osłabienie lub nudności. Po wystąpieniu takich lub podobnych objawów konieczne jest natychmiastowe wezwanie specjalistycznej pomocy.

Oprócz wymienionych objawów chorzy często wskazują także na kołatanie serca,  gwałtowny wzrost akcji serca i jego nieregularność. Zauważa się także wahania ciśnienia tętniczego.

Zawał serca jest związany z niewydolnością układu sercowo-naczyniowego. Zdarza się, że niektórych pacjentów dotyka ona ze względu na posiadane przez nich predyspozycje genetyczne, jednak u zdecydowanej większości osób pojawia się z powodu nieodpowiedniej diety, zbyt małej ilością ruchu, otyłości, stresującego trybu życia oraz palenia papierosów.

Ryzyko zawału serca wzrasta także wraz z wiekiem (po 40 roku życia) i częściej dotyczy mężczyzn niż kobiet.

Układ sercowo-naczyniowy: zapalenie mięśnia sercowego

Opisane dolegliwości występujące podczas zawału serca, czasami okazują się objawem zapalenia mięśnia sercowego. Oprócz bólu i wymienionych dolegliwości towarzyszących zawałowi pojawiają się: gorączka i przemęczenie. Ból w okolicach serca nasilający się podczas leżenia na lewym boku lub plecach oraz podczas chodzenia. Lekko ustaje, gdy siedzimy i pochylamy się do przodu.

Układ sercowo-naczyniowy: choroba wieńcowa

Jest nazywana również chorobą niedokrwienną serca. To zespół objawów wynikających z niewystarczającego dotlenienia komórek mięśnia sercowego. Przyczyną tej dolegliwości jest zwężenie światła tętnic i w efekcie utrudnienie przepływu krwi do serca. Ból towarzyszący występuje w okolicach mostka szczególnie podczas intensywniejszego niż zwykle wysiłku, w sytuacjach stresowych lub po posiłku. Mogą pojawiać się także duszności oraz ucisk a odczucia bólowe promieniować do szyi, barków i nadbrzusza.

Układ mięśniowo-szkieletowy: stan zapalny stawów

Pieczenie występujące w klatce piersiowej może być związane z dolegliwościami mięśniowo- szkieletowymi. Objawy mogą dotyczyć także mostka lub żeber i wskazywać na stan zapalny stawów w okolicach klatki piersiowej. Często nasilają się podczas ruchu i kaszlu oraz gdy dotykamy bolących miejsc.

Schorzenia dotyczące odcinka piersiowego kręgosłupa również mogą powodować ból w okolicy serca. Doprowadzić mogą do niego przeciążenia kręgosłupa wynikające z przesunięcia kręgów, które powodują ucisk nerwów.

Zgaga, czyli refluks żołądkowo-przełykowy

Zgaga to częsta dolegliwość występująca z różnym nasileniem. Ucisk i silne pieczenie w okolicach mostka wynikają z osłabienia dolnego zwieracza przełyku. Osłabienie to mogą powodować: obfite posiłki z dużą zawartością tłuszczu i cukru, alkohol lub niektóre leki. Skutkiem tego jest cofanie treści żołądkowej oraz: odbijanie się, nudności oraz kwaśny posmak w ustach.

Osoby, które cierpią na zgagę, powinny dbać o dietę pod względem jej zawartości oraz częstotliwości posiłków. Aby uniknąć zgagi, należy spożywać regularne posiłki i ograniczać ich obfitość. Zaleca się także dokładne rozgryzanie pokarmu bez popijania go. Ostatni posiłek przed snem najlepiej spożyć 3 godziny wcześniej. Składniki diety, które mogą wywoływać zgagę:

• Alkohol

• Kawa

• Tłuste potrawy

• Ostre potrawy

• Napoje gazowane

• Cebula

• Czekolada i inne.

W leczeniu zgagi pomagają preparaty, które zawierają alginiany oraz leki zobojętniające.

Układ oddechowy: zapalenie płuc, zatorowość płucna

Zapalenie płuc powoduje ból i uczucie ciężkości w klatce piersiowej. Oprócz tego pojawiają się: gorączka, dreszcze oraz kaszel i duszności.

Zatorowość płucna to choroba polegająca na zwężeniu lub zamknięciu tętnicy płucnej. Do objawów klinicznych zatorowości w płucach należą: duszność oraz ból w klatce piersiowej. Dodatkowo może pojawić się tak zwany ból zamostkowy, kaszel oraz gorączka.  Rozpoznanie tej choroby wymaga oprócz badań podstawowych, wykonania szeregu badań dodatkowych.

Powodem bólu w klatce piersiowej mogą być nawet tak błahe dolegliwości, jak przeziębienie. Męczący kaszel często towarzyszący przeziębieniu, jeśli nie ustępuje, może po jakimś czasie spowodować uszkodzenie włókien nerwowych oraz przeciążyć chrząstki żebrowe czego efektem jest ból w klatce piersiowej.

Zapalenie trzustki

Zapaleniu towarzyszy silny ból w okolicach nadbrzusza, który trwa nawet wiele godzin, czasami przybierając na sile. Prócz bólu pojawia się: wyższa temperatura ciała, wymioty oraz nudności. Taki stan wymaga konsultacji lekarskiej.

Choroba ta częściej występuje u mężczyzn po 40 roku życia. Przyczyny występowania są różne, ale najczęściej wymienia się: nadużywanie spożywania alkoholu i niezdrowych tłuszczy. Przyczyną mogą być także kamienie żółciowe lub zakażenia wirusowe.

Podłoże psychiczne

Dolegliwości bólowe w klatce piersiowej nie zawsze są objawem poważnej choroby, która zagraża naszemu życiu. Zdarza się, że podłoże bólu ma swoje źródło w psychice. Osoby, które doświadczają silnych sytuacji stresowych bardzo często, mogą zacząć odczuwać kłucia w klatce piersiowej.

Pojawiające się ataki paniki mogą skutkować nie tylko bólem, ale również zawrotami głowy, dusznościami oraz przyśpieszonym oddechem. Takich sytuacji nie wolno lekceważyć. Pierwszym krokiem o ile to możliwe powinno być zdecydowane ograniczenie tak silnego stresu. Jeśli objawy nie ustępują, konieczna jest konsultacja lekarska w celu wykonania badań diagnostycznych i w razie potrzeby dalsza pomoc specjalisty.

Kiedy należy bezzwłocznie udać się do lekarza?

Ból w klatce piersiowej to bardzo szerokie pojęcie. Jego źródłem mogą być różne narządy znajdujące się w okolicach klatki piersiowej, górnej części jamy brzusznej, mogą też być związane z kręgosłupem. Aby zdiagnozować przyczynę męczącego nas lub pojawiającego się nagle bólu konieczna jest wizyta u lekarza.

Kiedy ból jest dokuczliwy, pojawia się nagle, jest bardzo silny itp. Jeśli nie jest jasne, dlaczego ból się pojawił (z punktu widzenia chorego). Jeśli powodem bólu jest choroba już zdiagnozowana to również powód do natychmiastowego kontaktu z lekarzem (może to być np. zawał serca). Jeśli wystąpią inne objawy towarzyszące np. spadek ciśnienia tętniczego. W takich sytuacjach należy działać natychmiast, wzywając karetkę pogotowia ratunkowego, zamiast planować udanie się na wizytę lekarską.

Lek. Michał Dąbrowski