Badanie CRP – czym jest, co oznaczają wyniki?

CRP to badanie wykonywane z krwi, wykorzystywane w celu diagnostyki stanu zapalnego. Białko C-reaktywne jest kontrolowane zwykle w momencie wystąpienia infekcji. Wynik badania CRP jest pomocny w ustaleniu sposobu leczenia, szczególnie wyboru właściwej farmakoterapii. Co może oznaczać podwyższone CRP?

CRP – co to za badanie?

CRP to białko ostrej fazy, którego ilość w organizmie ulega podwyższeniu w momencie toczącego się w organizmie stanu zapalnego, wywołanego działaniem czynników zewnętrznych oraz wewnętrznych. Synteza białka C-reaktywnego zachodzi w wątrobie, a w momencie poważnej infekcji może osiągnąć 100-krotny wzrost. Podniesienie poziomu CRP następuje zwykle po kilku godzinach od rozpoznania przez układ odpornościowy czynnika patogennego. Najwyższe stężenie parametru występuje w ciągu 24-72 godzin od momentu rozpoczęcia infekcji. 

Objawy towarzyszące wysokiemu CRP to:

·      podwyższona temperatura ciała,

·      wzrost liczby leukocytów;

·      aktywacja układu krzepnięcia;

·      aktywacja procesy fibrynolizy. 

CRP – norma i przygotowanie do badania

Białko C-reaktywne bada się w momencie pojawienia się objawów świadczących o stanie zapalnym. Badanie CRP jest wykonywane z krwi żylnej. Badanie CRP na czczo nie musi być wykonywane, gdyż spożycie pokarmów nie ma wpływu na poziom białka ostrej fazy. Badanie CRP wykonuje się zarówno w warunkach laboratoryjnych, jak i przy użyciu domowego testu CRP. Wysokie CRP u dziecka po przeprowadzeniu testu domowego powinno skłonić rodziców do szybkiej wizyty u lekarza w celu potwierdzenia wyniku i wdrożenia leczenia. Monitorowanie poziomu CRP służy do oceny skuteczności wprowadzonego leczenia farmakologicznego. 

CRP norma to wskazanie diagnostyczne < 10 mg/l i świadczy o braku stanu zapalnego. Na CRP ilościowo oprócz zapalenia mają wpływ inne czynniki, niezwiązane z pojawieniem się infekcji takie jak: płeć i wiek, stan fizjologiczny, przyjmowane leki, przynależność rasowa oraz poziom aktywności fizycznej. 

CRP jest wykorzystywane także przy podejrzeniu:

·      chorób układu sercowo-naczyniowego, 

·      chorób reumatologicznych;

·      chorób nowotworowych;

·      chorób o podłożu autoimmunologicznym. 

Badanie CRP – wyniki

Podwyższone CRP jest markerem toczącego się w organizmie człowieka stanu zapalnego. Mimo tego, iż norma CRP ustalona jest do 10 mg/l, to prawidłowy poziom białka fazy ostrej nie powinien przekraczać 5 mg/l. Normy mogą nieznacznie różnić się w zależności od laboratorium.

Wysokie CRP – co może oznaczać:

·      zakażenie bakteryjne;

·      zakażenie grzybicze;

·      zakażenie pasożytnicze;

·      choroby zębów i dziąseł;

·      stan zapalny błony śluzowej jelit;

·      ostre zapalenie trzustki;

·      zawał mięśnia sercowego;

·      wirusowe zapalenie wątroby;

·      choroba nowotworowa. 

Nieprawidłowy wynik CRP obserwuje się także u osób prowadzących niezdrowy tryb życia. Palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, wysokokaloryczne, przetworzone jedzenie może powodować podwyższenie białka ostrej fazy. Stres, zaburzony rytm dobowy, niewystarczająca ilość snu, zachwiana regeneracja organizmu to także czynniki powodujące niewłaściwy wynik badania CRP.

Nieznacznie podwyższone CRP nie powinno budzić niepokoju, gdyż wartość tego parametru może ulec zmianie np. w wyniku intensywnego treningu fizycznego. Jeżeli nie występują objawy typu osłabienie, gorączka, ból głowy, mdłości, ból brzucha to można zakładać, że nie doszło do najczęściej występującej w przypadku drastycznej zmiany tego parametru - infekcji bakteryjnej. 

Wysokie CRP u dziecka – jak wzmocnić odporność?

Podatność na infekcje, częste zachorowania mogą świadczyć o niewystarczającej aktywności organizmu związanej z odpowiedzią immunologiczną. 

Warto wówczas zadbać o poprawę odporności poprzez:

·      dbanie o zdrową dietę bogatą w pełnowartościowe źródła białka, warzywa i owoce;

·      wprowadzenie do diety kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3 o działaniu przeciwzapalnym i witaminy D3;

·      stosowanie naturalnych preparatów leczniczych o działaniu immunomodulującym na bazie aloesu drzewiastego, pelargonii afrykańskiej, jeżówki purpurowej;

·      regularne spacery i aktywność na świeżym powietrzu. 

Lek. Michał Dąbrowski